تحریک مغزی چیست و نحوه کار آن چگونه است؟
تحریک مغزی یکی از روشهای غیر تهاجمی درمان مغز است که با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف و پیوسته ، اثر خود را به جا می گذارد و امروزه کاربرد گسترده ای در درمان اختلالات روانپزشکی و مغزی پیدا کرده است.
در این روش درمانی ، بدون نیاز به بیهوشی دو الکترود با توجه به اختلال مورد نظر بر روی قسمتی از سر قرار می گیرند.
جریان الکتریکی وارد شده به مغز قادر است فعالیت سلولهای مغزی را تحت تاثیر قرار داده و از این طریق اثرات درمانی به جا بگذارد. ، با توجه به نوع اختلال ، محل قرار گیری الکترودها تنظیم شده و اثرات مناسب درمانی ایجاد می شود . تکرار جلسات و افزایش تعداد جلسات تحریک مغزی باعث افزایش اثرات درمانی آن می شود.
کاربردهای تحریک مغزی :
- افسردگی ( بخصوص افسردگی مقاوم به درمان ).
- عوارض حرکتی ناشی از سکته مغزی.
- دردهای مزمن عضلانی و اسکلتی.
- بهبود سرعت پردازش مغزی، ظرفیت حافظه و تمرکز.
- اختلالات دوران کودکی همچون بیش فعالی/عدم تمرکز ، اختلالات یادگیری، اختلال اتیسم ، تاخیر تکلم
- سردرد های میگرنی .
- وزوز گوش .
- آلزایمر .
- پارکینسون .
- بی اشتهایی و پرخوری عصبی .
عوارض جانبی ناشی از تحریک مغزی:
هیچ عوارض جدی برای تحریک مغزی ذکر نشده است. اثرات جانبی احتمالی شامل سوزش در ناحیه زیر الکترودها است که پس از حداکثر ۲۴ ساعت برطرف می شود.
طول مدت و تعداد جلسات درمانی:
برای دستیابی به پاسخ مناسب درمانی حداقل تعداد جلسات مورد نیاز ۶ تا ۱۰ جلسه و مدت زمان هر جلسه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه می باشد.
آیا تحریک مغزی اثرات ماندگار ایجاد میکند؟
این روش اثرات بلند مدت در تحریک پذیری قشری مغز ایجاد میکند. با استفاده از شیوه های مختلف مثل افزایش طول مدت تحریک، افزایش شدت تحریک و افزایش دفعات تحریک (افزایش تعداد جلسات) میتوان ماندگاری اثرات تحریک مغزی را افزایش داد.
چه کسانی می توانند از تحریک مغزی استفاده کنند؟
با توجه به عوارض بسیار کم ، این روش در تمامی افراد قابل استفاده می باشد ، حتی در مواردی مانند
- کودکان بالای ۳ سال
- سالمندان
- بارداری ، حاملگی و شیردهی
- مقاومت و حساسیت به دارو
در صورت استفاده از این روش در کنار درمان دارویی تاثیر درمانی سریعتر و بیشتر خواهد بود.
در بیمارانی که از دستگاه ضربان ساز قلبی استفاده میکنند و در ضایعات پوستی ناحیه سر استفاده از این روش توصیه نمی شود. .
تحریک مغزی با جریان مستقیم ، روشی نوین برای درمان اختلالات روانپزشکی است که با کمترین عارضه و کمترین محدودیت برای اکثر بیماران قابل استفاده است . همراهی با سایر درمانهای کمکی مثل دارو درمانی و یا رواندرمانی و تعداد جلسات بیشتر شانس پاسخ به درمان را افزایش می دهد .
تحریک مغزی با جریان مستقیم (tDCS ) ، یک روش کم خطر و بدون عارضه جانبی می باشد که به تنهایی و یا درکنار درمانهای دارویی برای درمان اختلالاتی مانند افسردگی ، اضطراب ، درد های مزمن ، پارکینسون ، باز توانی افراد مبتلا به آلزایمر و سکته مغزی بکار می رود .
برای انجام این روش درمانی نیازی به انجام بیهوشی و یا بی حسی نمی باشد و مدت زمان هر جلسه درمانی در حدود ۳۰ دقیقه می باشد .
تعداد جلسات توصیه شده برای درمان در بین ۶ تا ۱۰ جلسه است.